Gatunki zwierząt znikają z powierzchni planety nie tylko z powodu destrukcji poczynionej przez intensywne rolnictwo. Ogołacanie gleb z lasów, dziesiątki miliardów zwierząt hodowlanych i cała przemysłowa maszyna utrzymująca to w stałym ruchu to ogromne źródło emisji gazów cieplarnianych, których to mamy w atmosferze za dużo. Szacuje się, że z produkcją tego taniego mięsa wiąże się niemało, bo aż 2,7 mld ton CO₂ każdego roku. Nowe warunki w ekosystemie będące efektem takiej węglowej kumulacji wymuszają na zwierzętach i roślinach szybkie dostosowanie się, ale jak ewolucję działającą na płaszczyźnie milionów lat zmieścić w kilku? Przetrwanie gatunków nie będzie możliwe bez wyhamowania naszej emisyjnej działalności, co za ważny cel uznaje Karl Falkenberg, doradca w European Political Strategy Centre. Swój wkład w europejską politykę zrównoważonego rozwoju określa próbą zawarcia pokoju z naturą. Na wojnę, jak mówi, nas nie stać.

Wracając jeszcze do filmowego Łowcy, jednym z głównych zagadnień filmu jest filozoficzny wątek poszukiwania granicy pomiędzy człowiekiem, a jego repliką. Różnicy tej pomiędzy nami a zwierzętami nie dostrzega Carl Safina, profesor z medycznego Uniwersytetu Stony Brook. W swoich licznych obserwacjach społeczności naczelnych, ale nie tylko, bo również skorupiaków czy ryb, odnajduje on wiele wspólnego pomiędzy homo dominusem a pozostałym życiem. Troska wobec młodych, ratunek przed niebezpieczeństwem, niechęć do cierpienia czy pomoc towarzyszom ze stada. Zachowania, których łączenie ze zwierzętami nazywamy antropomorfizacją, są dla nich czymś naturalnym. Ludzka wyjątkowość według Safiny to jedynie efekty ewolucji odruchów i narządów posiadanych przez szerokie gremium innych stworzeń. Czy dalsze ich wykorzystywanie w ramach hodowli przemysłowej byłoby możliwe, gdyby społeczeństwo dostrzegło je takie, jakimi są naprawdę?

Ciągnącej się w każdym kierunku zszarzałej i wyschniętej ziemi możemy uniknąć, ale potrzebna nam do tego nowej narracji. Martin Palmer, sekretarz generalny Alliance of Religions and Conservation, podczas londyńskiej konferencji rzekł coś bardzo mądrego – jesteśmy gatunkiem opowiadającym historie. Opasłe woluminy danych nie zmienią naszego podejścia do świata, ale może to już zrobić odpowiednio nadany im kontekst. Musimy znaleźć w nim miejsce na kwestię upodmiotowienia zwierząt, zmiany podejścia wobec środowiska oraz dostrzeżenia ubogich społeczeństw cierpiących na głód w czasie, gdy Europa i Stany Zjednoczone nie radzą sobie z plagą otyłości. Ciągnące się po horyzont monouprawy soi nie służą wykarmieniu świata. 96% plonów tej rośliny strączkowej trafia na hodowlany przemiał. Skąd weźmiemy jej więcej, jeśli mieszkańcy Azji i Afryki zechcą naśladować kulinarne trendy zachodu? Od opustoszałej planety zarysowanej na samym początku dzieli nas, nie bez przesady, talerz mięsa.

Autor: Michał Michałowski

Opustoszała planeta